Przestępstwa terrorystyczne i ofiary terroryzmu

W tym ustępie dowiesz się, co to jest przestępstwo terrorystyczne i co może wyróżniać ofiary terroryzmu.

Za ofiary terroryzmu uznaje się zarówno osoby bezpośrednio poszkodowane, jak i członków rodziny osób, które zginęły w wyniku przestępstwa terrorystycznego. Również członkowie rodzin ofiar terroryzmu, które przeżyły, mają prawo do pewnych działań wspierających i ochronnych.

Przestępstwo terrorystyczne to przestępstwo popełnione w celu zastraszenia ludności lub grupy ludzi. Aby przestępstwo mogło zostać uznane za przestępstwo terrorystyczne, musi ono skutkować poważnymi szkodami dla na przykład państwa i stanowić poważne obciążenie dla społeczeństwa.

Co mówi prawo?

§ 2 ustawy o sankcjach karnych za przestępstwa terrorystyczne (2003:148)

Za winnego popełnienia przestępstwa terrorystycznego uznaje się osobę, która popełniła czyn określony w § 3, jeśli czyn ten może skutkować poważnymi szkodami dla państwa lub organizacji międzypaństwowej, a jego celem jest:
   1. wzbudzenie poważnego strachu u ludności lub grupy ludności,
   2. nieuprawnione zmuszenie organu władzy publicznej lub organizacji międzypaństwowej do podjęcia lub zaniechania określonych czynności, lub
   3. wywołanie poważnych zakłóceń lub zniszczenie podstawowej struktury politycznej, ustrojowej, ekonomicznej lub społecznej państwa lub organizacji międzypaństwowej.

Przestępstwem terrorystycznym mogą być różnego rodzaju przestępstwa, na przykład zabójstwo, pobicie, uprowadzenie, zniszczenie lub wywołanie niebezpieczeństwa powszechnego.

Potrzeby szczególne

Ofiary przestępstw mają kilka wspólnych potrzeb obejmujących m.in. poczucie szacunku, poczucie bezpieczeństwa, ochronę, informację i wsparcie. U ofiar przestępstw terrorystycznych i ich bliskich mogą ponadto występować potrzeby szczególne ze względu na szczególny charakter przestępstwa. Potrzeby te należy oceniać w oparciu o indywidualne uwarunkowania występujące w danym przypadku.

Jako że ofiarą przestępstwa terrorystycznego często staje się przez przypadek, osoby te mogą czuć się szczególnie narażone i trudno im może być zrozumieć i przepracować fakt, że to właśnie one zostały poszkodowane. Czynnikiem szczególnie obciążającym dla ofiar przestępstw terrorystycznych może również być fakt, że zainteresowanie publiczne i medialne przestępstwami terrorystycznymi jest bardzo duże. W niektórych krajach istnieją szczególne działania ochronne i wspierające dla ofiar terroryzmu.

UE opracowała podręcznik na temat ofiar terroryzmu, w którym możesz znaleźć więcej informacji na temat możliwych potrzeb ofiar terroryzmu i tego, w jaki sposób można im pomóc.

Przeczytaj podręcznik UE na temat ofiar terroryzmu.

Prawa

Wszystkie ofiary przestępstw mają prawo do bycia traktowanym z szacunkiem. Mają one również prawo do profesjonalnego i niedyskryminującego traktowania dostosowanego indywidualnie do danej jednostki.

Oto kilka najbardziej podstawowych praw ofiar przestępstw:

uzyskanie informacji o ich prawach oraz o przebiegu ich sprawy
zrozumienie i bycie zrozumianym niezależnie od języka i innych uwarunkowań
udział w postępowaniu prawnym
uzyskanie różnych form wsparcia, zarówno w trakcie, jak i po zakończeniu postępowania prawnego
ubieganie się o odszkodowanie od sprawcy
ubieganie się o odszkodowanie od państwa
możliwość zwrócenia się do urzędu w przypadku nieposzanowania ich praw.

W UE prawa ofiar przestępstw i ofiar przestępstw terrorystycznych określone zostały w dyrektywie dotyczącej ofiar przestępstw i dyrektywie w sprawie zwalczania terroryzmu. Prawa te dotyczą wszystkich ofiar przestępstw w UE bez jakiejkolwiek dyskryminacji, również w przypadku, gdy niemożliwe jest ustalenie osoby sprawcy. Prawa te dotyczą również osób poszkodowanych w wyniku przestępstwa w innym państwie członkowskim UE, które następnie wróciły do państwa członkowskiego UE.

Ofiary terroryzmu

Ofiary przestępstw terrorystycznych mają takie same prawa jak ofiary innych przestępstw, z tym, że mają one prawo do natychmiastowej pomocy i pomocy przez tak długi czas, jak będzie to niezbędne.

Ich prawa obejmują następujące działania:

właściwe leczenie medyczne
wsparcie emocjonalne i psychologiczne, na przykład wsparcie i poradnictwo w związku z przeżytą sytuacja traumatyczną zgodnie z krajowym system służby zdrowia i opieki zdrowotnej w danym państwie członkowskim
poradnictwo i informacja w zakresie istotnych kwestii prawnych, praktycznych lub finansowych
pomoc w ubieganiu się o odszkodowanie w kraju, w którym przestępstwo miało miejsce
działania ochronne dla ofiar i członków ich rodzin.

Zgodnie z dyrektywą w sprawie zwalczania terroryzmu udzielane wsparcie musi być bezpłatne i łatwo dostępne. Oznacza to, że jeśli nie będziesz mógł uzyskać zwrotu kosztów opieki medycznej od sprawcy przestępstwa, z ubezpieczenia lub od pracodawcy, możesz uzyskać zwrot kosztów poprzez państwowe odszkodowanie za szkody poniesione wskutek przestępstwa.

Osoby udzielające pomocy muszą być objęte przyrzeczeniem dochowania tajemnicy zawodowej i nie mogą dzielić się z nikim uzyskanymi od Ciebie informacjami.

Przeczytaj dyrektywę dotyczącą ofiar terroryzmu.

Przeczytaj dyrektywę w sprawie zwalczania terroryzmu.